Crisisgespreksvoering suicide (B-TM-Y01222)

3 studiepuntenNederlands24 urenBeide semestersBeide semestersUitgesloten voor examencontract
Van den Brande Séan (coördinator) |  Brusselaers Marjolein |  Van den Brande Séan
POC PBA TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE ANTW TMMA

A. Inhoud

Het opleidingsonderdeel ‘Crisisgespreksvoering suïcide’ is een samenwerking tussen het Centrum ter Preventie van Zelfdoding (CPZ) en de opleiding Toegepaste Psychologie van Thomas More. Studenten Toegepaste Psychologie krijgen de unieke kans om, na selectie en een intensieve training in crisisgespreksvoering (gegeven door het Centrum ter Preventie van Zelfdoding), zelfstandig reële mensen in nood te begeleiden. Dit gebeurt door het voeren van ondersteunende gesprekken via de Zelfmoordlijn 1813. De studenten versterken het team van opgeleide vrijwilligers en professionals, die dagelijks mensen bijstaan (via telefoon, chat en e-mail) bij crisiservaringen.

 

B. Doelstellingen

Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot de volgende beroepsrollen van een psychologisch consulent: counselor, coach en moderne professional. 

Aan het einde van dit opleidingsonderdeel zijn studenten in staat om:

  • crisisgesprekken te voeren in de ruimere zin van het woord en in het bijzonder met mensen met suïcidale gedachten; 
  • mensen in mentale nood te ondersteunen via de Zelfmoordlijn, waarbij laagdrempelig empathisch luisteren naar de hulpvraag van de gesprekspartner en het bevorderen van kracht- en hulpbronnen centraal staan; 
  • Zich af te stemmen op de eigenheid van de gesprekspartner en steeds te handelen vanuit een ethische, diversiteit-sensitieve grondhouding; 
  • de Zelfmoordlijn actief te bemannen en hun werking te ondersteunen. De student doet actieve ervaring op en ondersteunt de werking via een engagement van minimum 56u wachtdienst aan de Zelfmoordlijn; 
  • kritisch te reflecteren over het eigen denken, voelen en handelen, vanuit een growth mindset en dit samen met medestudenten en/of coaches; 
  • gepast te reflecteren en feedback te geven over het proces en de acties van medestudenten in het opleidingsonderdeel (leren van elkaar); 
  • goed te plannen en zich te houden aan afspraken: inplannen gesprekken, opvolging met peter/meter CPZ, intervisies, deelname aan training.

Aangezien gespreksvoering een essentieel onderdeel is van dit keuze-opleidingsonderdeel, is zowel het gevolgd hebben van het OPO Practicum volwassenen en ouderen of Psychologische gespreksvoering en psychodiagnostiek volwassenen & ouderen of het OPO Psychologische gespreksvoering (verkort/oud traject) of het OPO Coachen van individuen als het gelijktijdig opnemen van Counselen, coachen en trainen KLP/SPP of Advanced coaching wenselijk. Echter zal er voor deelname aan het opleidingsonderdeel Crisisgespreksvoering suïcide een screening worden voorzien (zie onderwijsleeractiviteiten -> inhoud voor meer info) en wordt een intensieve cursus gegeven in crisisgespreksvoering, waarbij studenten hun gespreksvaardigheden verder kunnen aanscherpen.

Onderwijsleeractiviteiten

3 sp. Crisisgespreksvoering suicide (B-TM-Y55186)

3 studiepuntenNederlandsWerkvorm: Practicum24 urenBeide semestersBeide semesters
Brusselaers Marjolein |  Van den Brande Séan
POC PBA TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE ANTW TMMA

In Vlaanderen plegen dagelijks ongeveer 2,5 mensen zelfmoord (Jaarverslag CPZ, 2023). Een veelvoud van hen onderneemt een suïcidepoging (gemiddeld 23 pogingen per dag, Vlaamse cijfers Agentschap Zorg en Gezondheid uit 2020) of denkt aan zelfmoord. Deze cijfers liggen boven het EU-gemiddelde. Het is dan ook reëel dat de psychologisch consulent in zijn latere beroepspraktijk te maken gaat krijgen met mensen bij wie sombere gedachten de bovenhand krijgen en veerkracht (tijdelijk) te kort lijkt te schieten. Preventie en (laagdrempelige, zowel als intensieve) interventies zijn dan ook cruciaal om mensen in nood te ondersteunen. Uit onderzoek van het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP) blijkt dat deskundigheidsbevordering en training in het voeren van gesprekken met suïcidale personen, een grote preventieve waarde hebben: deelnemers voelen zich na het volgen van een dergelijke training meer competent en minder handelingsverlegen in het voeren van gesprekken met suïcidale personen.

Via dit opleidingsonderdeel leren studenten gespreksvaardigheden om mensen in crisis bij te staan. Het is een unieke kans om enerzijds de eigen vaardigheden in crisisgespreksvoering aan te scherpen en anderzijds om mensen met een reële crisishulpvraag een ondersteunend en luisterend oor te bieden en zo, naast stage, de eerste stappen in het hulpverleningslandschap te zetten. Naast training worden ook intervisies en supervisies (peter/meter CPZ) voorzien om de student te begeleiden in zijn/haar proces. Om het in de woorden van een vrijwilliger te zeggen:

Het geeft een geweldige en haast niet te omschrijven voldoening als je beseft dat je toch een deel van de last hebt kunnen dragen en het leven van een medemens in nood iets ‘lichter’ hebt kunnen maken.

 

Het opleidingsonderdeel verloopt in verschillende fases:

 

FASE 1 - Screening

Tussen maandag 19/08/2024 om 12u en zondag 15/09/2024 om 23u59 (data onder voorbehoud van wijziging) loopt de screeningsperiode voor academiejaar 2024-2025. De verschillende stappen van de procedure kan je hieronder terugvinden. Een mededeling met de exacte data/deadlines binnen de te volgen procedure wordt op het interne Studentenportaal en Canvas Keuzebegeleiding geplaatst. De screening wordt volledig door het CPZ uitgevoerd, dwz dat de docenten niet betrokken worden in de beoordeling van de vragenlijst, e-mailrollenspel en vervolggesprek.

 

STAP 1 - ECTS-fiche doornemen

Ben je geïnteresseerd? Fijn! Neem dan eerst deze ECTS-fiche grondig door zodat je heel concreet weet wat van je wordt verwacht wat betreft inhoud, evaluatie, taakbelasting voor je deelneemt.

 

STAP 2 - Digitale screening 

Nog steeds interesse? Neem dan deel aan de verplichte digitale screening tussen maandag 19/08/2024 om 12u en zondag 15/09/2024 om 23u59. Met deze screening polst het CPZ naar jouw competenties en veerkracht voor het opleidingsonderdeel, in twee delen: een digitale vragenlijst en een e-mail rollenspel.
Na de online screening worden er ongeveer 18 studenten weerhouden door het CPZ.

  • Ben je niet weerhouden, dan ontvang je hierover ten laatste dinsdag 17/09/2024 een e-mail.
  • Ben je wel weerhouden, dan word je op maandag 16/09/2024 of dinsdag 17/09/2024 telefonisch op de hoogte gebracht en uitgenodigd voor een vervolggesprek (stap 3).

 

STAP 3 - Digitaal vervolggesprek met rollenspel

Het digitaal vervolggesprek bestaat uit een gesprek & rollenspel met een medewerker van het CPZ en gaat door op woensdag 18/09/2024 of donderdag 19/09/2024 tussen 9u-18u.
Houd op 16-17/09/2024 dus zeker jouw GSM binnen handbereik en voorzie ruimte voor het eindgesprek op 19/09/2024.

 

STAP 4 - Eindselectie 

Na het rollenspel worden de deelnemers geselecteerd. Op vrijdag 20/09/2024 word je opgebeld door de medewerker van het CPZ met wie je het vervolggesprek deed. Hij/zij deelt mee of je geselecteerd bent als deelnemer van dit OPO.

Wanneer je hier nood aan hebt, kan je bij SSB terecht voor een gesprek, zie Studentenportaal student.thomasmore.be, linkermenu SSB.

 

Opgelet: Studenten die wensen deel te nemen aan de screening, duiden dit opleidingsonderdeel (OPO) NOG NIET aan in hun ISP, maar selecteren een ander keuze-OPO uit de beschikbare lijst van Fase 3. Indien de student wordt weerhouden na de screening, zal het ISP automatisch worden aangepast door Studie- en studentenbegeleiding (ook als je ISP al zou goedgekeurd zijn, kan dit nog). De student wordt gecontacteerd en de aanpassing gebeurt in samenspraak met de student: één keuze-OPO wordt dan vervangen door het keuze-OPO Crisisgespreksvoering suïcide.

Opgelet: De vermelde data van de aanmeldingsprocedure zijn onder voorbehoud van wijzigingen omwille van praktische redenen. In geval van wijzigingen worden deze steeds gecommuniceerd via het studentenportaal.

Geselecteerde studenten moeten een bewijs van goed gedrag en zeden kunnen voorleggen (model 2) en tekenen een anonimiteitsverklaring om de privacy van oproepers en collega’s te verzekeren.

 

FASE 2 - Training crisisgespreksvoering

Studenten krijgen vanaf de 2e lesweek van het 1e semester een intensieve training in crisisgespreksvoering (7 x 3u) en een technische sessie, gegeven door het Centrum ter Preventie van Zelfdoding en docenten uit de opleiding. Deze training gaat door op de campussen van Thomas More in Antwerpen.

 

FASE 3 - Voeren van gesprekken via de Zelfmoordlijn

Studenten voeren zelfstandig gesprekken met mensen in nood. Inloggen binnen het netwerk van de Zelfmoordlijn gebeurt via een beveiligde website met eigen laptop (en headset). In nood kan via een GSM gewerkt worden, met een simkaart die ter beschikking wordt gesteld, of kunnen studenten inbellen via een code. Inbellen kan van overal in Vlaanderen (rustige gespreksplaats). Er zijn geen gesprekskosten voor de student.

Studenten worden gedurende de periode dat het opleidingsonderdeel loopt, ondersteund via (verplichte) intervisies en het bereikbaar zijn van een ‘peter/meter’. Er is ook steeds een 24/7 telefonische permanentie beschikbaar bij eventuele technische problemen of om de student desgewenst mentaal bij te staan na een zwaar gesprek. 

Studenten melden zich aan op de permanentietool van de Zelfmoordlijn, voor het inplannen van de gesprekken. Dit gebeurt volgens beschikbare slots en eigen planning. Minimum 1/3 van het totaal van 56 uren wordt gepresteerd tijdens de beschikbare slots tussen 00u en 8u, tijdens de week of in de weekends.

Studiekost: niet van toepassing (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)

Verplicht studiemateriaal

  • Een reader ‘crisisgespreksvoering’, samengesteld door het Centrum ter Preventie van Zelfdoding, die ter beschikking wordt gesteld via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel.
  • Teksten en geluidsfragmenten die ter beschikking worden gesteld via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel.
  • Eigen nota’s tijdens de training.

Het opleidingsonderdeel omvat een mix van werkvormen: 

  • het actief volgen van een training (semester 1), aangevuld met oefenmomenten met medestudenten en vrijwilligers van de Zelfmoordlijn 1813 buiten de lesuren
  • het actief deelnemen aan 2 intervisies (semester 2) 
  • het zelfstandig inplannen en voeren van gesprekken (start na de training, over het academiejaar heen, vanaf november)

De student heeft steeds aanspreekpunten om hem/haar/hun bij te staan tijdens zijn/haar/hun proces: een docent vanuit de opleiding, een peter/meter vanuit het Centrum ter Preventie van Zelfdoding en telefonische permanentie en indien nodig iemand van het SSB-team.  

De actuele data en procedure van de screening, worden via de Canvasruimte Keuzebegeleiding en het Studentenportaal gecommuniceerd via een algemene mededeling. Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen. 

Evaluatieactiviteiten

Crisisgespreksvoering suicide (B-TM-Y08222)

Type : Permanente evaluatie zonder examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Verslag, Medewerking tijdens contactmomenten, Procesevaluatie, Vaardigheidstoets
Vraagvormen : Open vragen
Leermateriaal : Geen

ExamenmomentBeoordelingsschaal
TOTAAL1-20/20 puntenschaal

Eerste examenkans: permanente evaluatie eerste en tweede semester

Voor dit opleidingsonderdeel zijn er noodzakelijke voorwaarden om te kunnen slagen:
De student neemt deel aan de training. Na de training neemt de student verplicht deel aan een rollenspeltoets en volbrengt minimum 56u actieve wachtdienst. De kwalitatieve beoordeling van de rollenspeltoets door het CPZ, bepaalt of de student al dan niet aan de zelfmoordlijn (ZML) kan starten als vrijwilliger. Na een positief advies van het CPZ kan de student van start gaan met de 56u wachtdienst aan de ZML (zie hieronder):

 

1. Rollenspeltoets (kwalitatieve evaluatie): na de training (tijdens semester 1, met verplichte deelname) vindt een rollenspeltoets met een vrijwilliger van het CPZ plaats, waarbij de student zijn geleerde gesprekscompetenties aantoont. Een positieve evaluatie van de rollenspeltoets (pass) is noodzakelijk om vervolgens zelfstandig gesprekken te mogen voeren. Indien de rollenspeltoets als onvoldoende wordt beschouwd, volgt de student een remediëringstraject (go further) met als doel de student toch nog te laten slagen voor de rollenspeltoets. Na afloop van het remediëringstraject neemt de student opnieuw verplicht deel aan een rollenspeltoets. Wanneer deze als voldoende wordt beoordeeld, kan de student starten met wachtdienst (pass). Wanneer deze opnieuw als onvoldoende wordt beschouwd, krijgt de student hierop een ‘fail’ en kunnen de 56u wachtdienst bijgevolg niet worden aangevat. Alle bindende voorwaarden en informatie over het remediëringstraject worden, indien het remediëringstraject nodig is, toegelicht aan de student. 

 

2. Wachtdienst ZML: de student volbrengt minimum 56u actieve wachtdienst voor de Zelfmoordlijn om de beoogde leerdoelen (in het bijzonder leerdoelen 1 tot en met 4) te kunnen behalen. In geval van ziekte worden de uren ingehaald. Er wordt gestart met een peter of een meter die gedurende de eerste 2 wachten aan de Zelfmoordlijn de student bijstaat. De overige uren wachtdienst volbrengt de student zelfstandig, waarvan 1/3de van de uren tijdens de nachturen (tussen 00u – 08u) gepresteerd worden. De student kan 24/7 beroep doen op de permanentie van het CPZ voor o.a. bijstand of nood aan een luisterend oor na/tijdens een wachtdienst.

 

Omdat de rollenspeltoets en de 56u wachtdienst bij de ZML voorzien in de toetsing en vorming van essentiële competenties horende bij dit opleidingsonderdeel (in het bijzonder leerdoelen 1 tot en met 4), geldt dat de student bij het niet afleggen van of niet slagen (fail) op de rollenspeltoets en/of het niet presteren van de 56u wachtdienst aan de ZML deze leerdoelen onvoldoende kan aantonen en bijgevolg nog maximum 7/20 kan behalen als eindcijfer op dit opleidingsonderdeel.

 

 

Naast de training, rollenspeltoets en de wachtdienst bevat de evaluatie van dit opleidingsonderdeel een kwantitatief luik, bestaande uit 3 evaluatieactiviteiten:

1. Intervisie met reflectieverslag (20% van de punten)
2. Meeluistergesprek met reflectieverslag (75% van de punten)
3. Permanente evaluatie (5% van de punten)

 

1. Intervisie met reflectieverslag (20% van de punten; op actieve bijdrage en reflectieverslag). De student neemt actief deel aan alle intervisiemomenten met medestudenten, docent en coaches. Het doel van de intervisiemomenten bestaat erin om concrete ervaringen uit te wisselen en hierover (samen) te reflecteren i.f.v. de eigen gesprekken aan de Zelfmoordlijn. De student wordt beoordeeld op zowel actieve bijdrage tijdens de intervisiemomenten als op het reflectieverslag. Dit evaluatieonderdeel vindt plaats in het 2e semester. Meer informatie over de concrete data en het opzet van de intervisies enerzijds en de concrete deadline en het opzet van het reflectieverslag anderzijds worden gecommuniceerd via Canvas.

 

2. Meeluistergesprek met reflectieverslag (75% van de punten; 60% meeluistergesprek en 15% reflectieverslag).  Deze evaluatieactiviteit bestaat uit 2 delen: meeluistergesprek en een reflectieverslag over het meeluistergesprek.
2.1 Meeluistergesprek (60%). De docenten zullen, na onderlinge afspraak van datum en uur (2de helft 2de semester), éénmalig een gesprek beluisteren en de student beoordelen op zijn/haar gesprekscompetenties.
2.2. Reflectieverslag over het meeluistergesprek (15%). Meer concrete info over richtlijnen en data van indienen worden op een later tijdstip meegedeeld via de Canvasruimte van het opleidingsonderdeel.

 

3. Permanente evaluatie (5 % van de punten). De student wordt geëvalueerd op het correct plannen en opvolgen van gemaakte afspraken (deelname aan training, correct registreren van gesprekken via de permanentietool van de Zelfmoordlijn, afspraken met peter/meter/wacht CPZ nakomen). Concrete bindende data en evaluatiecriteria worden gecommuniceerd via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel.

 

Indien de student niet heeft deelgenomen aan een bepaalde evaluatieactiviteit, dan krijgt de student voor die evaluatieactiviteit een ‘0’. Het eindcijfer wordt bepaald door de deelcijfers van de verschillende evaluatieactiviteiten op te tellen.

 

Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen.

 

 

Examencontract

Het opleidingsonderdeel ‘Crisisgespreksvoering suïcide’ kan niet afgelegd worden door middel van een examencontract.

Voor dit opleidingsonderdeel zijn er geen deeloverdrachten.

 

Tweede examenkans

Rekeninghoudend met de noodzakelijke voorwaarden om te kunnen slagen voor dit opleidingsonderdeel (zie 1ste examenkans), dient hieraan ook voor de 2de examenkans te worden voldaan:

 

1. Training + rollenspeltoets: Aangezien het (opnieuw) volgen van een training crisisgespreksvoering met aansluitende rollenspeltoets organisatorisch niet haalbaar is voor de 2e examenperiode, wordt het resultaat van deze evaluatieactiviteit overgedragen vanuit de vorige examenperiode. Indien dit in de vorige examenperiode een ‘fail’ was, dan kan de student nog maximaal 7/20 halen als eindcijfer voor het opleidingsonderdeel.

 

2. Wachtdienst ZML: de student volbrengt minimum 56u actieve wachtdienst voor de Zelfmoordlijn om de beoogde leerdoelen (in het bijzonder leerdoelen 1 tot en met 4) te kunnen behalen. In geval van ziekte worden de uren ingehaald. Indien er een ‘pass’ werd behaald voor de evaluatieactiviteit ‘training met rollenspeltoets’ tijdens de eerste examenkans en de student reeds uren wachtdienst aan de ZML heeft gepresteerd, dan kunnen deze in mindering worden gebracht op het totaal van 56u, mits het (opnieuw) afleggen van de kwantitatieve evaluatie-activiteiten (zie infra), ook al zou de student deze reeds hebben afgelegd of behaald voor de 1ste examenkans.

 

Omdat de 56u wachtdienst bij de ZML voorziet in de toetsing en vorming van essentiële competenties horende bij dit opleidingsonderdeel (in het bijzonder leerdoelen 1 tot en met 4), geldt dat de student bij het niet presteren van de 56u wachtdienst aan de ZML deze leerdoelen onvoldoende kan aantonen en bijgevolg nog maximum 7/20 kan behalen als eindcijfer op dit opleidingsonderdeel.

 

 

Naast de training, rollenspeltoets en de wachtdienst bevat de evaluatie van dit opleidingsonderdeel een kwantitatief luik, ook voor de tweede examenkans bestaande uit 3 evaluatieactiviteiten:

1. Intervisie met reflectieverslag (20% van de punten)
2. Meeluistergesprek met reflectieverslag (75% van de punten)
3. Permanente evaluatie (5% van de punten)

 

1. Intervisie met reflectieverslag (20% van de punten; op actieve bijdrage en reflectieverslag). De student neemt deel aan een intervisiemoment. Een concrete datum voor dit intervisiemoment wordt later gecommuniceerd in samenspraak met het CPZ. Het doel van de intervisiemomenten bestaat erin om concrete ervaringen uit te wisselen en hierover (samen) te reflecteren i.f.v. de eigen gesprekken aan de Zelfmoordlijn. De student wordt beoordeeld op zowel actieve bijdrage tijdens de intervisiemomenten als op het reflectieverslag. 

 

2. Meeluistergesprek met reflectieverslag (75% van de punten; 60% meeluistergesprek en 15% reflectieverslag). Deze evaluatieactiviteit bestaat uit 2 delen: meeluistergesprek en een reflectieverslag over het meeluistergesprek.
2.1. Meeluistergesprek (60%). De docenten zullen, na onderlinge afspraak van datum en uur, éénmalig een gesprek beluisteren en de student beoordelen op zijn/haar gesprekscompetenties.
2.2. Reflectieverslag over het meeluistergesprek (15%). Meer concrete info over richtlijnen en data van indienen worden op een later tijdstip meegedeeld via de Canvasruimte van het opleidingsonderdeel.

 

3. Permanente evaluatie (5 % van de punten). De student wordt geëvalueerd op het correct plannen en opvolgen van gemaakte afspraken. Concrete bindende data en evaluatiecriteria worden gecommuniceerd via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel.

 

Het eindresultaat wordt berekend op basis van de gewogen punten op de afgelegde evaluatieactiviteiten. Indien de student niet heeft deelgenomen aan een bepaalde evaluatieactiviteit, dan krijgt hij/zij voor die evaluatieactiviteit een ‘0’. 

 

Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen.