Persoonlijkheidspsychologie (B-TM-YW0008)
Doelstellingen
A. Inhoud
Mensen verschillen van elkaar in hoe ze kijken naar de wereld rondom zich, hoe ze situaties beleven, hoe ze omgaan met anderen, hoe ze reageren op gebeurtenissen,... Het domein van de persoonlijkheidspsychologie bestudeert deze individuele verschillen tussen mensen. Anderzijds zijn er ook opvallende gelijkenissen tussen mensen: we willen allemaal gerespecteerd en graag gezien worden door anderen, we willen graag succesvol zijn in wat we doen, we worden boos of verdrietig om dezelfde dingen,... De persoonlijkheidspsychologie houdt zich ook bezig met het begrijpen en verklaren van deze universele karakteristieken die ons als mens typeren.
Het doel van deze cursus is enerzijds grondig kennismaken met de belangrijkste theoretische benaderingen van persoonlijkheid, en anderzijds inzicht verwerven in hoe persoonlijkheid ingrijpt op verschillende belangrijke levensdomeinen. Hierbij worden bevindingen uit wetenschappelijk onderzoek binnen het domein van de persoonlijkheidspsychologie geïntegreerd.
B. Doelstellingen
Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot de volgende beroepsrollen van een psychologisch consulent: psychodiagnosticus, moderne professional, counselor (KLP/SPP) en talentontwikkelaar (A&O).
Aan het einde van dit opleidingsonderdeel zijn studenten in staat om:
- de definitie van persoonlijkheid correct toe te lichten en belangrijke begrippen uit de persoonlijkheidspsychologie te definiëren.
- de belangrijkste componenten van persoonlijkheid (bv. trekken, zelfconcept) te beschrijven en onderscheiden.
- de belangrijke klassieke persoonlijkheidstheorieën (bv. Freud, Rogers) te beschrijven, onderscheiden en vergelijken.
- de hedendaagse kijk op persoonlijkheid toe te lichten en in eigen woorden uit te leggen.
- verschillende taxonomieën van persoonlijkheidstrekken (bv. Vijffactorenmodel, PEN) te beschrijven, onderscheiden en vergelijken.
- een kritische analyse te maken over deze klassieke theorieën en taxonomieën van persoonlijkheidstrekken.
- te beschrijven hoe gegevens over persoonlijkheid worden verzameld, en wat daarbij belangrijke aandachtspunten zijn.
- principes van stabiliteit en verandering van persoonlijkheidstrekken over de levensloop te beschrijven en toe te lichten.
- correcte uitspraken te doen over de erfelijkheid van persoonlijkheid.
- te beschrijven welke rol persoonlijkheid speelt op verschillende levensdomeinen (bv. relaties, school, werk).
- de relatie tussen persoonlijkheid en de (mentale) gezondheid te beschrijven en te verklaren.
- de verschillende persoonlijkheidsstoornissen uit DSM-5 te beschrijven en onderscheiden op basis van hun belangrijkste kenmerken.
- aan te geven wat de tekortkomingen zijn van de categoriale benadering van persoonlijkheidsstoornissen, en hoe een dimensionale benadering hieraan kan tegemoetkomen.
- uit te leggen hoe persoonlijkheidsstoornissen kunnen ontstaan.
- kennis over persoonlijkheid vanuit verschillende invalshoeken te integreren tot coherente inzichten.
Begintermen
Studenten moeten in staat zijn om een wetenschappelijke, Engelstalige tekst te begrijpen.
Volgtijdelijkheidsvoorwaarden
Dit opleidingsonderdeel is een voorwaarde voor het opnemen van volgende opleidingsonderdelen:
YW0011 : Klinische psychologie
Identieke opleidingsonderdelen
Dit opleidingsonderdeel is identiek aan de volgende opleidingsonderdelen:
Y01112 : Persoonlijkheidspsychologie
Plaats in het onderwijsaanbod
- Bachelor Toegepaste Psychologie: afstudeerrichting Arbeids- en Organisatiepsychologie - Werktraject (Antwerpen) (Arbeids- en Organisatiepsychologie) 180 sp.
- Bachelor Toegepaste Psychologie: afstudeerrichting Klinische Psychologie en Schoolpsychologie en Pedagogische Psychologie – Werktraject (Antwerpen) 180 sp.
Onderwijsleeractiviteiten
4 sp. Persoonlijkheidspsychologie (B-TM-YW5008)
Inhoud
Na een algemene inleiding over persoonlijkheidspsychologie en de definitie van persoonlijkheid, worden de belangrijkste persoonlijkheidstheorieën besproken en kritisch geëvalueerd (psychodynamische, humanistische, sociaal-cognitivistische, biologische en dispositionele theorieën). Aansluitend bij de dispositionele theorieën wordt de Five-Factor Theory besproken als hedendaags referentiekader van waaruit andere theorieën en concepten begrepen kunnen worden.
Vertrekkend vanuit de Five-Factor Theory worden de concepten zelfconcept/identiteit en coping toegelicht als belangrijke componenten van persoonlijkheid. Vervolgens wordt besproken op welke manieren persoonlijkheid onderzocht en gemeten kan worden, en wat daarbij belangrijke aandachtspunten zijn. Daarna wordt stilgestaan bij hoe persoonlijkheid en situationele factoren op elkaar inwerken om gedrag voort te brengen. Hoe persoonlijkheid ontwikkelt doorheen de levensloop komt aan bod in een volgend onderdeel. Hierbij wordt niet enkel gekeken naar de stabiliteit van persoonlijkheid, maar ook naar persoonlijkheidsveranderingen. Hierbij aansluitend wordt bekeken in welke mate persoonlijkheid erfelijk is. Vervolgens wordt uitgebreid stilgestaan bij de rol die persoonlijkheid speelt in het alledaagse leven. Daarbij wordt gekeken welke invloed persoonlijkheid heeft op verschillende belangrijke levensdomeinen zoals relaties, school en werk. Ook wordt de relatie bestudeerd tussen persoonlijkheid en (mentale) gezondheid.
De cursus wordt afgerond met een overzicht van de persoonlijkheidsstoornissen zoals beschreven in DSM-5. Hierbij wordt naast de traditionele categoriale classificatie ook een inleiding gegeven in de meer recente dimensionale benadering van persoonlijkheidspathologie. Tot slot wordt besproken hoe persoonlijkheidsstoornissen ontstaan.
Studiemateriaal
Studiekost: 51-75 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)
Verplicht studiemateriaal
- Weblectures met bijhorende slides op Canvas.
- Barelds, P., & Dijkstra, P. (2021). Inleiding in de persoonlijkheidspsychologie. Amsterdam, Nederland: Boom.
- Bijkomende (Engelstalige) teksten met betrekking tot de thema’s kunnen opgegeven worden in de loop van het academiejaar.
- Bijkomende (Engelstalige) filmpjes en weblectures met betrekking tot de thema’s kunnen opgegeven worden in de loop van het academiejaar.
Toelichting onderwijstaal
De weblectures/hoorcolleges worden in het Nederlands aangeboden. Studenten worden geacht Engelstalige bronnen begrijpend te kunnen lezen.
Toelichting werkvorm
Theorie wordt verworven via zelfstudie. Het zelfstudiepakket wordt verduidelijkt tijdens een opstart- en een afrondsessie. Lesopnames van de hoorcolleges zullen beschikbaar zijn op de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel.
Er wordt een proefexamen aangeboden via Canvas. Studenten die dit proefexamen afleggen, krijgen de correcte antwoorden als feedback.
Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen.
Evaluatieactiviteiten
Persoonlijkheidspsychologie (B-TM-YW7008)
Toelichting
Examenmoment | Beoordelingsschaal |
---|---|
TOTAAL | 1-20/20 puntenschaal |
Eerste examenkans: examenperiode juni
Voor de evaluatie van dit opleidingsonderdeel zal gebruik gemaakt worden van een schriftelijk gesloten boek examen dat enerzijds bestaat uit 24 meerkeuzevragen (60%) en anderzijds uit open vragen (40%). De vragen peilen naar kennis, inzicht en/of toepassing.
Voor het meerkeuzegedeelte wordt er giscorrectie gehanteerd waarbij er 4 antwoordalternatieven gegeven worden waarvan één antwoord juist is. Voor elk foutief antwoord worden 0.33 punten (1/N-1 waarbij N het aantal alternatieven per vraag is) afgetrokken.
Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen.
Examencontract
Idem aan eerste examenkans.
Toelichting bij herkansen
Voor dit opleidingsonderdeel zijn er geen deeloverdrachten.
Tweede examenkans: examenperiode augustus/september
Idem aan eerste examenkans.
Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen.