Persoonlijkheidspsychologie (B-TM-Y01112)

4 studiepuntenNederlands32 urenTweede semesterTweede semester
Decuyper Mieke (coördinator) |  Decuyper Mieke
POC PBA TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE ANTW TMMA

A. Inhoud

Mensen verschillen van elkaar in hoe ze kijken naar de wereld rondom zich, hoe ze situaties beleven, hoe ze omgaan met anderen, hoe ze reageren op gebeurtenissen,... Het domein van de persoonlijkheidspsychologie bestudeert deze individuele verschillen tussen mensen. Anderzijds zijn er ook opvallende gelijkenissen tussen mensen: we willen allemaal gerespecteerd en graag gezien worden door anderen, we willen graag succesvol zijn in wat we doen, we worden boos of verdrietig om dezelfde dingen,... De persoonlijkheidspsychologie houdt zich ook bezig met het begrijpen en verklaren van deze universele karakteristieken die ons als mens typeren.

Het doel van deze cursus is enerzijds grondig kennismaken met de belangrijkste theoretische benaderingen van persoonlijkheid, en anderzijds inzicht verwerven in hoe persoonlijkheid ingrijpt op verschillende belangrijke levensdomeinen. Hierbij worden bevindingen uit wetenschappelijk onderzoek binnen het domein van de persoonlijkheidspsychologie geïntegreerd.


B. Doelstellingen

Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot de volgende beroepsrollen van een psychologisch consulent: psychodiagnosticusmoderne professionalcounselor (optie KLP/SPP) en talentontwikkelaar (optie A&O).

Aan het einde van dit opleidingsonderdeel zijn studenten in staat om:

  • de definitie van persoonlijkheid correct toe te lichten en belangrijke begrippen uit de persoonlijkheidspsychologie te definiëren.
  • de belangrijkste componenten van persoonlijkheid (bv. trekken, zelfconcept) te beschrijven en onderscheiden.
  • de belangrijke klassieke persoonlijkheidstheorieën (bv. Freud, Rogers) te beschrijven, onderscheiden en vergelijken.
  • de hedendaagse kijk op persoonlijkheid toe te lichten en in eigen woorden uit te leggen.
  • verschillende taxonomieën van persoonlijkheidstrekken (bv. Vijffactorenmodel, PEN) te beschrijven, onderscheiden en vergelijken.
  • een kritische analyse te maken over deze klassieke theorieën en taxonomieën van persoonlijkheidstrekken.
  • te beschrijven hoe gegevens over persoonlijkheid worden verzameld, en wat daarbij belangrijke aandachtspunten zijn.
  • principes van stabiliteit en verandering van persoonlijkheidstrekken over de levensloop te beschrijven en toe te lichten.
  • correcte uitspraken te doen over de erfelijkheid van persoonlijkheid.
  • te beschrijven welke rol persoonlijkheid speelt op verschillende levensdomeinen (bv. relaties, school, werk).
  • de relatie tussen persoonlijkheid en de (mentale) gezondheid te beschrijven en te verklaren.
  • de verschillende persoonlijkheidsstoornissen uit DSM-5 te beschrijven en onderscheiden op basis van hun belangrijkste kenmerken. 
  • aan te geven wat de tekortkomingen zijn van de categoriale benadering van persoonlijkheidsstoornissen, en hoe een dimensionale benadering hieraan kan tegemoetkomen.
  • uit te leggen hoe persoonlijkheidsstoornissen kunnen ontstaan.
  • kennis over persoonlijkheid vanuit verschillende invalshoeken te integreren tot coherente inzichten.

Studenten moeten in staat zijn om een wetenschappelijke, Engelstalige tekst te begrijpen.


Dit opleidingsonderdeel is een voorwaarde voor het opnemen van volgende opleidingsonderdelen:
Y00093 : Klinische psychologie

Dit opleidingsonderdeel is identiek aan de volgende opleidingsonderdelen:
YW0008 : Persoonlijkheidspsychologie

Onderwijsleeractiviteiten

4 sp. Persoonlijkheidspsychologie (B-TM-Y55088)

4 studiepuntenNederlandsWerkvorm: College32 urenTweede semesterTweede semester
Decuyper Mieke
POC PBA TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE ANTW TMMA

Na een algemene inleiding over persoonlijkheidspsychologie en de definitie van persoonlijkheid, worden de belangrijkste persoonlijkheidstheorieën besproken en kritisch geëvalueerd (psychodynamische, humanistische, sociaal-cognitivistische, biologische en dispositionele theorieën). Aansluitend bij de dispositionele theorieën wordt de Five-Factor Theory besproken als hedendaags referentiekader van waaruit andere theorieën en concepten begrepen kunnen worden.

Vertrekkend vanuit de Five-Factor Theory worden de concepten zelfconcept/identiteit en coping toegelicht als belangrijke componenten van persoonlijkheid. Vervolgens wordt besproken op welke manieren persoonlijkheid onderzocht en gemeten kan worden, en wat daarbij belangrijke aandachtspunten zijn. Daarna wordt stilgestaan bij hoe persoonlijkheid en situationele factoren op elkaar inwerken om gedrag voort te brengen. Hoe persoonlijkheid ontwikkelt doorheen de levensloop komt aan bod in een volgend onderdeel. Hierbij wordt niet enkel gekeken naar de stabiliteit van persoonlijkheid, maar ook naar persoonlijkheidsveranderingen. Hierbij aansluitend wordt bekeken in welke mate persoonlijkheid erfelijk is. Vervolgens wordt uitgebreid stilgestaan bij de rol die persoonlijkheid speelt in het alledaagse leven. Daarbij wordt gekeken welke invloed persoonlijkheid heeft op verschillende belangrijke levensdomeinen zoals relaties, school en werk. Ook wordt de relatie bestudeerd tussen persoonlijkheid en (mentale) gezondheid.

De cursus wordt afgerond met een overzicht van de persoonlijkheidsstoornissen zoals beschreven in DSM-5. Hierbij wordt naast de traditionele categoriale classificatie ook een inleiding gegeven in de meer recente dimensionale benadering van persoonlijkheidspathologie. Tot slot wordt besproken hoe persoonlijkheidsstoornissen ontstaan.

Studiekost: 51-75 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)


A. Verplicht studiemateriaal

  • Barelds, P., & Dijkstra, P. (2021). Inleiding in de persoonlijkheidspsychologie. Amsterdam, Nederland: Boom.
  • PowerPoint-slides en teksten op Canvas.
  • Eigen notities tijdens de hoorcolleges.


Het handboek is de basis voor de te kennen leerstof. Er zal duidelijk aangegeven worden welke hoofdstukken en pagina’s moeten gekend zijn. Ook de PowerPointpresentaties en bepaalde bijkomende teksten (zie Canvas) zijn verplichte leerstof.


B. Aanbevolen studiemateriaal

  • Asendorpf, J. B. (2011). Psychologie van de persoonlijkheid. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

De colleges worden in het Nederlands gedoceerd. Studenten worden geacht Engelstalige bronnen begrijpend te kunnen lezen.

De leerstof wordt in hoorcolleges gegeven, een hybride vorm kan aangeboden worden. Er zal getracht worden bij elk onderwerp voorbeelden uit het dagelijks leven of de psychologische praktijk te betrekken zodat de relevantie ervan duidelijk wordt. Hierbij zal audiovisueel en interactief materiaal gebruikt worden. De studenten worden aangemoedigd om mee te werken.

In de loop van de cursus zal aangegeven worden wat mogelijke examenvragen kunnen zijn. Indien aangevraagd door de studenten, wordt een monitoraat voorzien voor dit vak. Voor vragen kunnen de studenten steeds terecht bij de docent (voor of na het hoorcollege of tijdens de pauze).

Er wordt een proefexamen aangeboden via Canvas. Studenten die dit proefexamen afleggen, krijgen de correcte antwoorden als feedback.

Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen.

Evaluatieactiviteiten

Persoonlijkheidspsychologie (B-TM-Y08112)

Type : Examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Schriftelijk
Vraagvormen : Meerkeuzevragen, Open vragen
Leermateriaal : Geen

ExamenmomentBeoordelingsschaal
TOTAAL1-20/20 puntenschaal

Eerste examenkans: examenperiode juni

Voor de evaluatie van dit opleidingsonderdeel zal gebruik gemaakt worden van een schriftelijk gesloten boek examen dat enerzijds bestaat uit 24 meerkeuzevragen (60%) en anderzijds uit open vragen (40%). De vragen peilen naar kennis, inzicht en/of toepassing.

Voor het meerkeuzegedeelte wordt er giscorrectie gehanteerd waarbij er 4 antwoordalternatieven gegeven worden waarvan één antwoord juist is. Voor elk foutief antwoord worden 0.33 punten (1/N-1 waarbij N het aantal alternatieven per vraag is) afgetrokken.

Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen.
 

Examencontract 

Idem aan eerste en tweede examenkans. 

Voor dit opleidingsonderdeel zijn er geen deeloverdrachten.

Tweede examenkans: examenperiode augustus/september 

Idem aan eerste examenkans.

Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen.