Ontwerpmethodiek (B-TM-YT0623)

Doelstellingen
LEERDOELEN
1. Ontwerpen: De PBA OPT vertaalt een probleemstelling op creatieve wijze naar een concept en werkt dit methodisch uit tot een functioneel ontwerp en constructiedossier, rekening houdend met de randvoorwaarden.
6. Communiceren: De PBA OPT communiceert zowel mondeling als schriftelijk efficiënt in een professionele context.
7. Integer Handelen: De PBA OPT werkt maatschappelijk verantwoord, rekening houdend met veiligheidsvoorschriften en de ecologische impact van productieprocessen en –materialen.
8. Ondernemen: De PBA OPT is klantgericht, geeft blijk van ondernemerschap en begrijpt de bedrijfskundige en financiële kant van de organisatie.
LEERRESULTATEN EN VORMINGSDOELEN
Kennis en inzicht verwerven omtrent een aantal ontwerpmethoden, -theorieën en -benaderingen welke actueel van toepassing zijn tijdens het industriële design proces met aandacht voor belangrijke thema's als milieu, energie en grondstoffen. Dit alles moet studenten in staat stellen zowel bij hun projecten, eindwerken en in hun later beroepsleven, verantwoorde keuzes te maken. Ontwerpen moeten we plaatsen in het totaal van productinnovatie en dat gaat verder dan het "technisch ontwerpen" van een product. Er wordt vooral gekeken naar nieuwe (maatschappelijke) ontwikkelingen, nieuwe markten en nieuwe technologieën. Productinnovatie omvat het gebied vanaf de behoeftebepaling tot en met de afdanking van het product. Dit kan betrekking hebben op geheel nieuwe producten, maar het kan ook gaan om een andere kijk op bestaande producten.
- Begrip van ontwerpmethoden: De studenten zullen een diepgaand begrip ontwikkelen van verschillende ontwerpmethoden, -theorieën en -benaderingen die worden toegepast in verschillende disciplines, variërend van productontwerp tot procesontwerp.
- Toepassing van ontwerpmethoden: Studenten zullen leren hoe ze verschillende ontwerpmethoden kunnen toepassen in de praktijk. Ze zullen in staat zijn om gestructureerd en systematisch te werken aan het oplossen van complexe ontwerpproblemen met behulp van geschikte methoden.
- Kritische evaluatie: Studenten zullen leren hoe ze hun eigen keuzes en -processen kritisch kunnen evalueren. Ze zullen in staat zijn om te reflecteren op hun werk, verbeterpunten te identificeren en hun aanpak continu te verfijnen.
- Zelfgestuurd leren: Het curriculum zal studenten aanmoedigen om voortdurend te blijven leren en hun ontwerpvaardigheden te blijven verbeteren.
Plaats in het onderwijsaanbod
Onderwijsleeractiviteiten
3 sp. Ontwerpmethodiek (B-TM-YT5847)




Inhoud
Effectief ontwerpen is een proces dat we systematisch en gestructureerd moeten doorlopen. Omdat flexibiliteit een kenmerk van het ontwerpen behoort te zijn, moet de ontwerper de vrijheid hebben buiten een bepaald stramien te treden. Een ontwerpmethode is niet meer dan een hulpmiddel voor een systematische aanpak en mag zeker niet als een algemeen geldig recept worden gezien.
De student doorloopt drie fase van het ontwerpproces:
Fase 1: Probleemdefiniërende fase (40% van het totale curriculum)
- Inleiding tot het driefasenmodel: Een overzicht van het driefasenmodel, de relevantie ervan binnen ontwerpmethodologie en hoe het helpt bij het gestructureerd aanpakken van ontwerpproblemen.
- Probleemanalyse en onderzoek: Methoden om het zoekveld behoefte te identificeren, te begrijpen en te analyseren. Introductie van technieken zoals behoefteanalyse, contextonderzoek en marktstudie.
- Ontwerpdoelen en kaders: Het vaststellen van duidelijke ontwerpdoelen en het definiëren van de scope en beperkingen van het project. Het begrijpen van de eisen: functioneel eisenpakket, fabricage eisenpakket, milieu eisenpakket en wensen van stakeholders.
Fase 2: Werkwijze bepalende fase (40% van het totale curriculum)
- Ideeëngeneratie en creativiteit: Technieken voor het genereren van diverse en innovatieve ideeën. Brainstormsessies, mindmapping, lateraal denken en andere creatieve methoden.
- Conceptontwikkeling aan de hand van een morfologisch overzicht: Het doel van het morfologisch overzicht is om systematisch verschillende combinaties van conceptuele elementen, kenmerken of parameters te verkennen en te analyseren om nieuwe, veelbelovende ontwerprichtingen te identificeren. Het stelt ontwerpers in staat om verschillende mogelijkheden te combineren en te visualiseren, waardoor ze een breed scala aan potentiële oplossingen kunnen genereren en evalueren. Het morfologisch overzicht fungeert als een instrument om creativiteit te stimuleren, innovatieve oplossingen te ontdekken en weloverwogen ontwerpkeuzes te maken tijdens de vroege stadia van het ontwerpproces.
- Analyse en Iteratie: Dit verwijst naar het cyclische proces binnen de werkwijzebepalende fase, waarbij ontwerpelementen, criteria en vereisten herhaaldelijk worden onderzocht, geanalyseerd en geoptimaliseerd om tot weloverwogen ontwerpbeslissingen te komen. Tijdens deze fase wordt voortdurend feedback verzameld en geëvalueerd om de potentiële voordelen, beperkingen en implicaties van verschillende ontwerpkeuzes te begrijpen. Door herhaalde iteraties van analyse kunnen ontwerpers diepgaand inzicht verwerven in de complexe interacties tussen diverse factoren en kunnen ze evoluerende ontwerpoplossingen verfijnen om tegemoet te komen aan zowel functionele eisen als gebruikersbehoeften. Het doel van analyse iteratie is om een grondige en systematische evaluatie mogelijk te maken, wat uiteindelijk leidt tot een goed onderbouwd en geoptimaliseerd ontwerpconcept.
Fase 3: Vormgevende fase (20% van het totale curriculum)
- Gedetailleerd Ontwerp: Het vertalen van het gekozen concept naar een gedetailleerd ontwerp met aandacht voor specificaties, materialen, technologieën en productieprocessen.
- Technische Haalbaarheid: Evaluatie van de technische haalbaarheid van het ontwerp. Identificatie en oplossing van technische uitdagingen.
Aanvullende Aspecten:
- Ethiek en duurzaamheid: Doorheen het curriculum wordt er aandacht besteed aan ethische overwegingen en duurzaamheidsaspecten in het ontwerpproces.
- Casestudies en praktijkvoorbeelden: Gebruik van echte ontwerpuitdagingen en casestudies om de toepasbaarheid van het driefasenmodel te illustreren.
Studiemateriaal
Studiekost: 1-10 euro (De informatie over studiekosten zoals hier opgenomen is indicatief en geeft enkel de prijs weer bij aankoop van nieuw materiaal. Er zijn mogelijk ook e- en tweedehandskopijen beschikbaar. Op LIMO kan je nagaan of het handboek beschikbaar is in de bibliotheek. Eventuele printkosten en optioneel studiemateriaal zijn niet in deze prijs vervat.)
Alle studiematerialen, zoals presentaties, video's en opdrachten, worden kosteloos beschikbaar gesteld via het leerplatform.
Toelichting werkvorm
Hoorcollege
Evaluatieactiviteiten
Ontwerpmethodiek (B-TM-YT7623)
Toelichting
Examenmoment | Beoordelingsschaal |
---|---|
TOTAAL | 1-20/20 puntenschaal |
- open vragen: de student moet een antwoord toelichten of neerschrijven, waarbij de omvang van het antwoord kan variëren van een woord tot een uitgebreide (handgeschreven) tekst/uitgewerkte oefening.
- gesloten vragen: er wordt een stelling gegeven en de student dient de stelling te beoordelen met juist of fout.
- meerkeuzevragen: de student moet kiezen uit een aantal vooraf gegeven antwoordopties. Deze vragen hebben meestal één correct antwoord, maar soms kunnen er ook meerdere correcte antwoorden zijn.
Toelichting bij herkansen
Voor dit opleidingsonderdeel zijn er geen deeloverdrachten.
- open vragen: de student moet een antwoord toelichten of neerschrijven, waarbij de omvang van het antwoord kan variëren van een woord tot een uitgebreide (handgeschreven) tekst/uitgewerkte oefening.
- gesloten vragen: er wordt een stelling gegeven en de student dient de stelling te beoordelen met juist of fout.
- meerkeuzevragen: de student moet kiezen uit een aantal vooraf gegeven antwoordopties. Deze vragen hebben meestal één correct antwoord, maar soms kunnen er ook meerdere correcte antwoorden zijn.