Groepsdynamica (B-TM-Y01000)

3 studiepuntenNederlands40 urenTweede semesterTweede semesterUitgesloten voor examencontract
Van den Neucker Elke (coördinator) |  Niesen Wendy |  Van Tongerloo Wendy |  Van den Neucker Elke
POC PBA TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE ANTW TMMA

A. Inhoud

In het opleidingsonderdeel Groepsdynamica gaan we eerst aan de slag met enkele wetenschappelijke kaders en gaan we vervolgens vier dagen op excursie om uit eerste hand groepsdynamische processen te ervaren. Deze excursie biedt je aanknopingspunten om inzicht te verkrijgen in groepsontwikkeling, je eigen gedrag in groepen en belangrijke voorwaarden voor teamfunctioneren. Er wordt verwacht dat je telkens actief deelneemt aan alle activiteiten. 

B. Doelstellingen

Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot de volgende beroepsrollen van een psychologisch consulent HRM: talentontwikkelaar, HRM expert & moderne professional. 

Aan het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om:

  • vanuit drie invalshoeken naar groepsdynamische processen te kijken.
    • Ten eerste kan de student naar zijn eigen rol kijken in de groep. Hij/zij wordt zich bewust van eigen gedrag en de impact van dat gedrag op de groep of op anderen.
    • Ten tweede kan de student kijken naar het gedrag binnen de groep. Hij/zij verwerft inzichten in de processen, patronen en thema’s die spelen binnen de groep, de impact daarvan op groepsleden en de rol van anderen binnen de groep.
    • Ten slotte kan de student hierbij hypothetisch nadenken over de intenties en het effect van bepaalde eigenschappen, gedragingen en interventies op zichzelf en de andere groepsleden. 
  • wetenschappelijke kaders omtrent het functioneren van groepen en groepsprocessen te kennen en te begrijpen en toe te passen op ervaringen en situaties tijdens en buiten de excursie. 
  • te reflecteren over oorzaak-gevolgrelaties in groepsontwikkeling en de bijdrage van specifieke randvoorwaarden.
  • op basis van observaties en ervaringen inzicht te verwerven in gedragsprocessen die zich binnen groepen en teams voltrekken. 

/

Je moet voldoen aan een volgtijdelijkheidsvoorwaarde om dit opleidingsonderdeel te mogen opnemen. Volgtijdelijkheid kan STRENG of SOEPEL zijn of een GELIJKTIJDIGHEID inhouden. Ook kan een diplomaNIVEAU als voorwaarde gesteld zijn.
Verklaring:
STRENG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je geslaagd zijn voor of een tolerantie ingezet hebben voor de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt.
SOEPEL: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, gevolgd hebben.
GELIJKTIJDIG: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ook de opleidingsonderdelen waarvoor dit soort voorwaarde geldt, opnemen of al opgenomen hebben.
NIVEAU: Om dit opleidingsonderdeel op te nemen, moet je ten minste deze graad behaald hebben.


SOEPEL(Y03459)

Bovenstaande codes van opleidingsonderdelen stemmen overeen met onderstaande omschrijvingen van die opleidingsonderdelen:
Y03459 : Sociale psychologie

Dit opleidingsonderdeel is identiek aan de volgende opleidingsonderdelen:
Y01542 : Group Dynamics

Onderwijsleeractiviteiten

3 sp. Groepsdynamica (B-TM-Y51000)

3 studiepuntenNederlandsWerkvorm: Excursie40 urenTweede semesterTweede semester
Niesen Wendy |  Van Tongerloo Wendy |  Van den Neucker Elke
POC PBA TOEGEPASTE PSYCHOLOGIE ANTW TMMA

Dit vak wordt gedoceerd aan de hand van een introductie in groepsdynamische modellen en een vierdaagse excursie. Deze vierdaagse zal plaatsvinden in het tweede semester. Meer informatie en concrete data zullen terug te vinden zijn op de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel. Voordat we op excursie vertrekken, krijgen de studenten een theoretische introductie tot een aantal groepsdynamische theorieën, modellen en inzichten. Een aantal thema’s die aan bod kunnen komen zijn; 

  • Doelen, rollen, procedures en interpersoonlijke relaties in teams 
  • Fasen in groepsontwikkeling 
  • Leiderschap en macht 
  • Conflicten  
  • Dysfuncties in een team 
  • Functionele en dysfunctionele rollen van teamleden  
  • Feedback naar/van het team(lid) 

Tijdens deze excursie op verplaatsing maak je kennis met de dynamieken die binnen een groep spelen. Aan de hand van verschillende opdrachten en bijhorende reflecties verwerf je inzicht in de groepsdynamische processen die in je eigen groep plaatsvinden. Door de oefeningen na te bespreken word je je bewust van groepsontwikkeling, leiderschap, communicatie in groep… Je leert bij over jezelf en je gedrag in groep. 

Deze excursie biedt je de bouwstenen om daarna door middel van zelfstudie verder te reflecteren en te analyseren wat er gedurende die vierdaagse is gebeurd in je groep. Dit vat je samen in een reflectieverslag waarin je aantoont dat je inzicht hebt verkregen in de groepsdynamische processen die hebben plaatsgevonden gedurende de vierdaagse. In dit verslag laat je verder zien dat je wetenschappelijk kan kaderen waarom sommige processen wel of niet hebben plaatsgevonden, welke faciliterende of belemmerende factoren er waren voor teamontwikkeling of conflict, etc… 

Verplicht studiemateriaal

Relevant materiaal zal beschikbaar gesteld worden via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel. Daarnaast zullen ook aanvullende, verdiepende artikels op de Canvanruimte van dit opleidingsonderdeel geplaatst worden. 

 

De wetenschappelijke modellen, excursie alsook de begeleiding van de studenten zal in het Nederlands verlopen.

Studenten worden geacht Engelstalige bronnen begrijpend te kunnen lezen.

 

De hoofdwerkvorm is een vierdaagse op excursie (op verplaatsing), waarbij de studenten in kleinere groepjes groepsdynamische oefeningen ondergaan. Er wordt verwacht dat de studenten gedurende de volledige periode aanwezig zijn. 

Zowel voor als gedurende deze excursie krijgen de studenten wetenschappelijke kaders aangereikt die hen helpen om te reflecteren over de doorlopen groepsdynamische oefeningen. Daarnaast wordt er actief ingezet op reflectiemomenten in groep om thema’s en patronen die spelen in de groep bespreekbaar te maken. Dit met als doel om de studenten inzicht te verlenen in de wetenschappelijke kaders verbonden aan groepsdynamische processen vanuit hun eigen ervaringen.  

Een tweede werkvorm is het zelfstandig verwerken van de wetenschappelijke kaders. Om deze werkvorm te faciliteren worden er artikels, kaders en bronnen aangereikt via de canvasruimte van het opleidingsonderdeel. Studenten gebruiken hun ervaringen en het aangereikt materiaal om inzicht te krijgen in groepsdynamische processen.  

Van de studenten worden de volgende leeractiviteiten verwacht: 

  • studenten participeren actief en werken samen in groep tijdens de excursie. 
  • studenten studeren en verwerken de wetenschappelijke kennis over groepsdynamische processen (basisbegrippen, groepsnormen, groepsontwikkeling en thema’s die kunnen spelen in een groep; leiderschap, macht, …) en schrijven met behulp hiervan een reflectiepaper of maken een presentatie. 

In de reflectiepaper of presentatie geeft de student blijk van inzicht in de verworven wetenschappelijke kennis over groepsdynamische processen. De student kan helder observaties beschrijven, kan dit linken aan een thema dat speelt of leeft in de groep en legt hierbij de link naar een wetenschappelijk kader. Om thema’s en patronen weer te geven kan de student in observaties een rode draad herkennen in wat belemmerende en ondersteunende factoren zijn voor de groep. De student gaat dus verder dan een beschrijving van gedrag, maar zoekt patronen en verbanden en kan hier diepgaand over reflecteren vanuit het teamperspectief, maar ook vanuit eigen perspectief. Om de eigen impact in de groep weer te geven, kan de student diepgaand reflecteren over de persoonlijke intentie, het effectieve gedrag en het effect van dit gedrag. De student legt hierbij de link met persoonlijke overtuigingen en behoeften. De student kan vanuit hypothetisch perspectief nadenken over interventies, mogelijkheden en concrete gedragingen van zichzelf en anderen in de groep, waarbij de student zich bewust is van wat een positief en negatief het effect kan hebben op de groepsontwikkeling, groepsprocessen en de thema’s die spelen.   

Gezien binnen dit opleidingsonderdeel verschillende betalende activiteiten gepland worden, brengt dit opleidingsonderdeel een kostprijs van ongeveer €50 met zich mee. Studenten voor wie het financieel moeilijk is om deze bijdrage te betalen, kunnen hiervoor contact opnemen met Studentenvoorzieningen. 

Omwille van organisatorische redenen is het aantal inschrijvingen voor dit keuze-opleidingsonderdeel beperkt en kan dit opleidingsonderdeel afgesloten worden voor verdere inschrijvingen. Studenten kunnen hun interesse voor dit opleidingsonderdeel aangeven door het aan te duiden in hun individueel studieprogramma (ISP). De datum van aanduiden in het ISP zal gebruikt worden als selectiecriterium. 

Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen.  

Evaluatieactiviteiten

Groepsdynamica (B-TM-Y71000)

Type : Partiële of permanente evaluatie met examen tijdens de examenperiode
Evaluatievorm : Mondeling, Verslag, Medewerking tijdens contactmomenten
Vraagvormen : Open vragen
Leermateriaal : Geen

ExamenmomentBeoordelingsschaal
TOTAAL1-20/20 puntenschaal

Eerste examenkans: permanente evaluatie tweede semester met examen (tijdens de examenperiode van juni of tijdens het tweede semester)

De evaluatie bestaat uit 3 evaluatieactiviteiten: 

1. Deelname aan de excursie 

Een student kan enkel slagen voor het opleidingsonderdeel Groepsdynamica indien hij/zij deelneemt aan de volledige vierdaagse ervaringsgericht leren. Deze vierdaagse vindt plaats tijdens het tweede semester. 

Omdat de student door het niet deelnemen aan deze evaluatieactiviteit een essentieel leerresultaat van het opleidingsonderdeel niet heeft aangetoond (met name “bewust zijn van zijn/haar eigen functioneren in groep en hier kritisch over reflecteren in functie van de groeps- en persoonlijke ontwikkeling”), geldt dat het niet deelnemen aan de volledige vierdaagse automatisch tot gevolg heeft dat de student nog maximaal 7/20 kan halen als eindcijfer voor dit opleidingsonderdeel.  

2. Individuele reflectieopdracht (70%) 

Elke student dient na de vierdaagse excursie (tijdens het tweede semester) een verslag te schrijven of presentatie of video te maken waarin hij/zij aantoont dat hij/zij inzicht heeft verworven in de groepsdynamische processen die hebben plaatsgevonden tijdens de vierdaagse excursie. 

Verdere concrete richtlijnen o.a. betreffende de vorm van de in te leveren individuele reflectieopdracht en bindende deadlines worden gecommuniceerd via Canvas van dit opleidingsonderdeel.  
Plagiaat wordt actief opgespoord. Refereren (ook in het geval van generatieve AI-tools) dient te gebeuren volgens de APA-regels. 

3. Mondeling examen (30%) 

Er vindt een mondelinge verdediging plaats van de individuele reflectie waarin de docent verdiepings- en reflectievragen stelt. Er zullen een aantal open vragen worden gesteld. De vragen peilen naar zowel feitelijke als theoretische kennis en verworven inzichten en toepassingen tijdens de excursie. Dit deel van het examen is ‘gesloten boek’: er is geen gebruik van (cursus)materiaal toegestaan, behalve een papieren afdruk van het studentenwerkstuk. 

Indien de student aan een bepaalde evaluatieactiviteit, met uitzondering van de deelname voor de excursie, niet heeft deelgenomen, dan krijgt hij/zij voor die evaluatieactiviteit een ‘0’. Het eindcijfer wordt bepaald door de (gewogen) deelcijfers van de verschillende evaluatieactiviteiten op te tellen.  

Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen. 

Indien er voor dit opleidingsonderdeel overmacht is, dan wordt een alternatief programma uitgewerkt. Eventuele aanpassingen in het aanbod worden vermeld op de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel. 

Voor dit opleidingsonderdeel zijn er geen deeloverdrachten.

Tweede examenkans: examenperiode augustus/september

Voor dit opleidingsonderdeel zijn er geen deeloverdrachten.

De evaluatie bestaat uit drie evaluatieactiviteiten: 

1. Deelname aan excursie 

  • Indien de student deelnam aan de volledige excursie tijdens de eerste examenkans, komt deze evaluatieactiviteit te vervallen. 
  • Indien de student niet deelnam aan de volledige excursie tijdens de eerste examenkans, dient de student zelf een groepsdynamische ervaring te zoeken met een duurtijd van minimaal 4 werkdagen. Verdere richtlijnen zullen gecommuniceerd worden via Canvas. 

Omdat de student door het niet deelnemen aan deze evaluatieactiviteit een essentieel leerresultaat van het opleidingsonderdeel niet heeft aangetoond (met name “bewust zijn van zijn/haar eigen functioneren in groep en hier kritisch over reflecteren in functie van de groeps- en persoonlijke ontwikkeling”), geldt dat het niet deelnemen aan een volledige vierdaagse excursie automatisch tot gevolg heeft dat de student nog maximaal 7/20 kan halen als eindcijfer voor dit opleidingsonderdeel.  

2. Individuele reflectieopdracht (70%) 

Studenten dienen op basis van hun ervaringen tijdens de excursie een reflectie te maken waarin ze expliciet werken aan hun bewustzijn omtrent hun rol in een team en hier kritisch over reflecteren in functie van team- en persoonlijke ontwikkeling.  Studenten die deelgenomen hebben aan de reguliere excursie tijdens de eerste examenkans (maar niet geslaagd waren tijdens de eerste examenkans), mogen hun individuele reflectieopdracht baseren op deze vierdaagse.   

Bindende deadlines en concrete richtlijnen worden gecommuniceerd in de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel.  Plagiaat wordt actief opgespoord. Refereren (ook in het geval van generatieve AI-tools) dient te gebeuren volgens de APA-regels. 

3. Mondeling examen (30%) 

Er vindt een mondelinge verdediging plaats van de individuele reflectiepaper waarin de docent verdiepings- en reflectievragen stelt tijdens de derde examenperiode. Er zullen een aantal open vragen worden gesteld. De vragen peilen naar zowel feitelijke als theoretische kennis en verworven inzichten en toepassingen tijdens de excursie. Dit deel van het examen is ‘gesloten boek’: er is geen gebruik van (cursus)materiaal toegestaan, behalve een papieren afdruk van het studentenwerkstuk. 

Indien de student aan een bepaalde evaluatieactiviteit, behalve wat betreft de deelname voor de excursie, niet heeft deelgenomen, dan krijgt hij/zij voor die evaluatieactiviteit een ‘0’. Het eindcijfer wordt bepaald door de (gewogen) deelcijfers van de verschillende evaluatieactiviteiten op te tellen.  

Alle actuele communicatie (deadlines, werkvormen, examen, aantal lesuren, inroostering,…) verloopt via de Canvasruimte van dit opleidingsonderdeel, via het studentenportaal, via rooster.thomasmore.be en via examen.thomasmore.be. Aanpassingen omwille van eventuele overmacht vinden studenten via bovengenoemde kanalen.